#1269: Een nieuwe kijk op de oorsprong van ons universum | Gesprek met Thomas Hertog
40,601
Published 2023-06-21
📺 Kijk reclamevrij op petje af petjeaf.com/denieuwewereld/posts
Waar voor Newton de tijd als het ware een klok was die altijd doortikte, "van het oneindige verleden naar de oneindige toekomst", of er nou veranderingen plaatsvinden of niet, is dat met Einsteins opvattingen over de verwevenheid van tijd en ruimte onhoudbaar gebleken. Niet lang daarna kwam de katholieke Belgische priester Georges Lemaître met de theorie die later bekend kwam te staan als de oerknal of big bang: het begin van de tijd. "Sindsdien ligt het probleem van de randvoorwaarden van de natuurkunde op tafel." zegt Hertog, "Is de oerknal nou deel van de wetenschap of niet?" Aan deze problematiek heeft Hawking zich in zijn latere jaren gewijd en Thomas Hertog is in zijn voetsporen getreden. Ze waren naar eigen zeggen "aan het wroeten in de kosmologie" en stuitten daarbij op klassieke filosofische vraagstukken over de oorsprong van het al en de menselijke eindigheid. Een archimedisch punt buiten het heelal van waaruit je het heelal kan beschrijven, heeft hij niet kunnen ontdekken.
Een uitdagend gesprek dat de nodige tijd en aandacht vraagt van de luisteraar, maar de moeite loont.
--
Komt u ook naar de 2e nacht van DNW? Bestel hier uw kaartjes: dnw.eventgoose.com/
Patroons krijgen 50% korting. Stuur een mail naar [email protected] voor meer informatie.
Lid worden van ons Patronaat? Meld je hier aan! petjeaf.com/denieuwewereld
In deze video leggen we uit hoe jij je kunt abonneren: • Welkom bij het DNW Patronaat! | Instr...
--
0:00 Introductie: Hoe was het om met Stephen Hawking samen te werken?
15:30 De oorsprong van het heelal, de oorsprong van de tijd: Newton, Einstein en Lemaître
25:49 Hawking over zwarte gaten en kwantummechanica
39:00 Hoe kan het dat de kosmos afgestemd lijkt te zijn op het ontstaan van leven?
48:48 Het tweespletenexperiment en de onbepaaldheid van wat er buiten ons universum ligt
57:05 Zijn natuurwetten onderhevig aan evolutie?
1:03:20 Van natuurkunde tot filosofie
1:10:51 Welke voorspellingen worden er gedaan door de hypothese van Hertog en Hawking en welke experimenten kunnen deze bevestigen?
1:17:40 Het idee van objectiviteit van de wetenschap ontkent ons mens-zijn
--
Bronnen en links bij deze uitzending:
Bestel het boek van Thomas Hertog hier: www.spectrumboeken.nl/producten/het-ontstaan-van-d…
Het wikipedia-lemma over Thomas Hertog: nl.wikipedia.org/wiki/Thomas_Hertog
--
De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van filosoof Ad Verbrugge in samenwerking met anchors Jelle van Baardewijk, Marlies Dekkers en Willem de Witte.
De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met Centrum Ethos aan de VU en Filosofische School Nederland.
Wil je ons éénmalig steunen? Dat kan hier: www.whydonate.nl/donate/denieuwewereld
Je kunt ook direct een bedrag overmaken op het volgende rekening nummer:
NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld
Onze website: denieuwewereld.tv/
DNW heeft ook een Substack. Meld je hier aan: denieuwewereld.substack.com/
All Comments (21)
-
Welkom in de commentaarsectie bij deze uitzending!
-
Prachtig gesprek, we waarderen het méér dan. Hartelijk Dank aan De Nieuwe Wereld, en beiden.
-
Interviewer deed goed mee, dat is best een prestatie.
-
Respect, voor beiden. Helder, informatie en zelfs een soort spannend. 🤓
-
Wat een prachtig gesprek, mijn hersencellen zijn weer eens in overdrive kunnen gaan. Dit is verslavend.
-
Prachtig!!! Fenomenaal! Ik heb wel al wat literatuur achter de kiezen over de kosmologie maar de raakvlakken en interacties die er zijn tussen Thomas, de fysicus en wiskundige en Rogier als filosoof en 'leek' zijn opmerkelijk zorgvuldig en met een opvallende beleefdheid en respect voor elkaars "wetenschappelijke vrijage". Een bijzonder moeilijke oefening om een heel abstract begrip anderhalf uur te weten/laten boeien voor die zogenaamde geïnteresseerde leek in een 'getolereerd vakjargon'. 🥰😍
-
Meer van dit soort gesprekken over fundamenteel onderzoek op nog begrijpbaar nivo. Zeer van genoten!
-
Interessant gesprek. De natuurkunde gaat toch over de diepste essentie van het leven. Het is een misverstand, en dit gesprek bewijst het, dat je daar voor leken niet op een begrijpelijke manier over zou kunnen spreken. Rogier van Bemmel, op wie ik wel eens wat mopper in de comments, is hier een goede gesprekspartner voor Thomas Hertog. Hertog zelf kan het onderwerp echt naar een breder publiek brengen.
-
Zelf ben ik Alpha noch Beta of Alph + Beta. Deze tak van kennis/-sport vindt ik al vele decennia zo verschrikkelijk boeiend; m'n broer was een echte wetenschapper biochemicus in hart en nieren; hij heeft mij veel geleerd. Zelf ben ik een autodidact: veel lezen, volgender wetenschappen die voor mij te bevatten waren. Ook veel van gedachten wisselen/discussieren etc. Bedankt voor dit boeiende gesprek, m.n vanwege de dynamiek tussen de twee heren + wijlen mr. S.Hawking. Bedankt! Verfrissend!
-
Top, ik hou van mensen die moeten zuchten als ze nadenken. Gebeurt te weinig.
-
Geweldig gesprek! Ik had hier nog wel een paar uur naar kunnen luisteren.
-
Waanzinnig interessant!
-
Machtig interessant. Ook helder uitgelegd door onze geleerde Zuiderbuur!
-
Biologen, filosofen en zeker wiskundigen, hebben altijd met de nodige argwaan gekeken naar de Theorie van Alles zoektocht van de natuurkundigen. Goed dat gezond verstand terugkeert.
-
ik heb wel is een droom gehad en 5 jaar later liep ik daar op de zelfde plek als in de droom, wij mensen zijn tot veel meer in staat blijkt dan toch.
-
Prachtig interview! Hoe de wetenschap van (mens-loos) deterministisch denken, via (mens als waarnemer) kwantumdenken uiteindelijk bij (menselijk) holistisch denken uitkomt! Holistische wetenschap - mens en natuur/kosmos als één geheel bestuderen. Hoe mooi is dat!
-
Prachtig gesprek, mooi hoe dit door beide heren vorm werd gegeven met lichtheid. Verrassend dat deze "moeilijke kost" zo begrijpelijk kan zijn
-
Een hele mooi uitzending, heel makkelijk uitgelegd, zodat een leek als ik het zelfs een heel klein beetje begrijp, ik kijk uit naar meer van dit soort uitzendingen...
-
Ik vermoed dat het universum heel eenvoudig begonnen is en dat het pas complex wordt dankzij de gedachten van haar waarnemers. Een ster was gewoon een visuele stip. Pas toen men ernaar ging kijken bleek het te stroken met de gedachten van waarnemers. Zo ook bijv. het menselijk lichaam. We bedenken de werking eerst en vinden dan bevestiging na onderzoek. Zo creēeren onze gedachten de uitleg voor de werking. Het lijkt dus precies omgekeerd alsdat we, op het eerste gezicht, zouden denken.
-
Wow, boeiend! Het geeft me als natuurkundig leek de ruimte om de tijd abstracter te zien. Zonder er direct woorden aan te hoeven geven. Mijn grote probleem met het begin van de tijd, waarbij 'ervoor' niet bestond, is namelijk het einde van de tijd. Want als tijd (in die zin) eindig is, dan komt er een moment dat tijd ophoudt te bestaan. Niet meer bestaat. En hebben wij nooit bestaan. En als wij ooit nooit bestaan zouden hebben, dan bestaan we nu ook niet. Natuurlijk is het voorgaande wat simplistisch uitgedrukt. Maar het is zoals aan het einde van gesprek wordt verwoord: deze nieuwe kijk raakt allerlei denkniveaus. Dus ook aan mijn lekenniveau. Dank hiervoor!
