Hoe populisten aan de macht komen | VPRO Tegenlicht

18,471
0
Published 2024-05-25
Populistische bestuurders veranderen haast ongezien in autoritaire leiders, die zagen aan de stoelpoten van de democratie. Een nieuwe generatie denkers en doeners komt in verzet en springt in de bres voor democratie en vrijheid.

Het populisme verspreidt zich als een lopend vuurtje over Europa. Nationalistische bewegingen worden in rap tempo uit de grond gestampt. Het populisme geeft het leven van de kiezer weer betekenis, nu die na magere jaren het vertrouwen in de politiek is verloren. Als helden van de moderne tijd trekken populisten ten strijde tegen het kwaad: de corrupte elite, die maar niet wil luisteren, en daarnaast alles en iedereen die het in hun ogen voorzien heeft op nationale waarden. Het verhaal is glashelder: ‘ik zie, ik hoor je, en ik zal voor je vechten.’

Schrijver en journalist Casper Thomas maakt zich zorgen. Het populisme zaagt in heel Europa aan de stoelpoten van de liberale democratie: eenmaal gekozen, transformeren populistische politici haast ongemerkt in autoritaire leiders. Leiders als de Hongaarse premier Viktor Orban streven absolute macht na, die ze zo lang mogelijk willen uitoefenen. Ze vallen de pers publiekelijk aan, perken de persvrijheid in, en zetten hun opponent met leugens en dreigementen buitenspel. Patriottisme wordt door populisten tot een exclusief goed gemaakt: wie het niet met hen eens is, geeft niets om volk en vaderland.

In deze illiberale democratie staat volgens Thomas onze vrijheid op het spel. Hij gaat bij een aanstormende generatie denkers en doeners op zoek naar antwoorden op de populistische opmars in Europa.

Je keek naar een samenvatting van Tegenlicht-aflevering ‘Next generation democratie’ (2019), de hele aflevering kijk je hier: www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringe…

Meer toekomstverhalen? Volg ons hier:
Website: tegenlicht.vpro.nl/
Instagram: www.instagram.com/vpro_tegenlicht/
Facebook: www.facebook.com/vprotegenlicht/
Twitter: twitter.com/VPROTegenlicht/
Meet-ups: www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/meetups.html

Kijkwijzer: Alle leeftijden

All Comments (21)
  • Aan alle comments in deze sectie, Het is heel makkelijk om iets waar je het niet mee eens bent weg te zetten als propaganda. Grappig ook dat ons media landschap overstroomt van rechtse platforms, maar de pvv aanhangers het nog steeds niet trekken dat er ook nog een links geluid bestaat. Bij deze, wees van harte uitgenodigd als je je frustratie over deze video wilt uiten om een genuanceerde en inhoudelijke reactie te schrijven. Citeer de punten die in de video genoemd worden en beargumenteer waarom je het er mee oneens bent. Als je een andere mening alleen maar stom vindt omdat hij bestaat, maar niet bereid bent om je standpunt goed uit te werken, misschien is het dan maar beter om gewoon je mond te houden.
  • @jajaed5946
    Nu ben ik als linkse rakker o.a. tegen elke oorlog ineens exstreem rechts. ? 😅
  • @DirkMolenaar
    Het beleid van de vorige kabinetten is voor veel kiezers een tegenvaller. Er is geen enkele poging ondernomen om naar de mensen te luisteren. De oppositie werd kompleet buitenspel gezet, en vrijheden werden beperkt voor het hogere doel. Dus steek de hand maar in eigen boezem.
  • @LouisSmans
    Ha , de VPRO ... vraagje , waarom werd " het verhaal van Lisa " en " glasscherven en duistere rituelen " van uw website verwijderd ?
  • @aabeen1
    10:13 Haha. Ja, en laat dit filmpje precies het voorbeeld zijn. Maar dan voor de andere kant. Timmermans is zo'n sportieve verliezer en als u niet op hem heeft gestemd komt dat vast doordat u verkeerd bent geïnformeerd. Populisme heeft een voedingsbodem nodig. Het is geen oorzaak, maar een resultaat. Dan kun je beter bij jezelf te rade gaan, dan weer gaan bang maken en vingerwijzen. Doordat niemand weet hoe het systeem in de EU werkt, geen idee heeft wie de poppetjes daar zijn en van hypocrisie aan elkaar hangt is dit eigenlijk het enige logische gevolg. Dat de EU nog steeds in Straatsburg EN Brussel zit, zegt eigenlijk alles over zijn prioriteiten.
  • @Ma-sb4kc
    Wanneer komt er een aflevering over radicaal/extreem links? Kan dat op de VPRO?
  • @djKeu
    Komt er ook een update? We zijn vijf jaar verder
  • @MartinMaat
    Dit illustreert perfect het probleem. Brilmans die een comfortabele plek heeft in het bestaande systeem en dat daarom wil behouden. Wat ontbreekt is een erkenning van een groeiende groep waarvoor het bestaande systeem niet zo goed werkt. Die de hoop heeft opgegeven dat ze gezien wordt en mee kan doen en nu dan maar gaat voor het omverwerpen van het hele systeem waarna men wel weer verder ziet. Nieuwe ronde, nieuwe kansen. IJdele hoop natuurlijk maar nu de gemarginaliseerden niet meer bediend worden door geïnstitutionaliseerd links zoeken zij een uitweg. Het antipopulisme heeft zo zelf iets reactionairs. Men wil terug naar hoe het was zonder die lastige mensen die het feestje bederven dat zo goed werkt voor de aanhangers van de liberale democratie.
  • @B0K1T0
    3e wet van Newton, zo simpel is het: actie = reactie
  • @mark95pb
    Evil preaches tolerance until it is dominant, then it tries to silence good. - Archbishop J. Chaput
  • Good times create weak men. Weak men create bad times. Bad times create strong men. Strong men create good times. Bedenk zelf maar op welk punt we zijn.
  • @redpandanl5802
    Wanneer men zegt dat we 'de democratie moeten beschermen', bedoelen ze niet ons stemrecht en medezeggenschap, maar dan bedoelen ze de instituties die het machtsmonopolie mogelijk maken.
  • @KommuSoft
    Waarom rechts overal aan de macht komt? Omdat de progressieven er een boeltje van gemaakt hebben. Ik ga ook met veel spijt rechts stemmen, en met de meeste conservatieve zaken ben ik het niet eens, maar de migratie moet omlaag, en spijtig genoeg kan je dat nergens anders bedingen.
  • @Trazynn
    Ik vind propaganda prima, maar dan niet van belastinggeld, doe het lekker particulier, net zoals de populisten.
  • @the_nows
    De ironie die je kan vinden in deze 'docu' is echt ongelovelijk...
  • @the_nows
    Dus als je tegen de gevestigde autoriteit bent ben je autoritair? 🤡